Mülteci Kadınlar için Psikososyal Destek
Dünya üzerinde savaşlar, doğal afetler gibi nedenlerle her yıl yüzbinlerce kişi ülkesini terk etmek ve başka ülkelere göç etmek zorunda kalmaktadır. Suriye’deki savaş nedeniyle Türkiye son 7 yıldır Suriyeli göçmenlere ev sahipliği yapıyor. Güncel rakamlara göre Türkiye’de 3,5 milyonu aşkın Suriyeli yaşamaktadır.
Mülteciler göç ettikleri yerlerde barınma, eğitim, sağlık, sosyal güvenlik ve sosyal uyum gibi pek çok sorun ile karşılaşmaktadır. Savaşlar mülteciler üzerinde fiziksel etkilerin ötesinde uzun süre boyunca ya da etkileri uzun süre sonra ortaya çıkan psikolojik travmalar ve nevrozlara yol açmaktadır.
Mültecilere yönelik yerinden edilmiş olmanın getirdiği güvensizlik ve savaş ortamının yarattığı travmanın etkilerini azaltacak sistemli çalışmaların yapılması önem arz etmektedir. Psikososyal destek, bireyin travmalarla başa çıkmasına ve üstesinden gelmesine yardımcı olacak psikolojik ve maddi kaynakların sağlanması şeklinde tanımlanmaktadır.
Savaş ve göç toplumsal cinsiyet temelli farklı yaşanan durumlar olarak aynı zamanda savaşın ve göçün kadınlar üzerindeki etkileri ve yol açtığı travmalar toplumsal cinsiyet temelli şiddete bağlı olarak farklılıklar göstermektedir.
Kadınlara yönelik psikososyal destek programı, kadınların yaşadıkları ve yaşayabilecekleri travmalar hakkında bilgi edinmelerini, bu anlamda farkındalık ve bilinç yükseltmenin sağlanması, ayrıca kendi kendilerine uygulayabilecekleri bazı psikolojik teknikler aracılığıyla yaşadıkları travmalarla doğru bir şekilde nasıl başa çıkabileceklerine yönelik destek sağlamayı amaçlamaktadır.
Program ayrıca, benzer koşullar yaşayan kadınlar arasında sosyal ilişkileri de arttırarak travmanın etkilerini hafifletmeye odaklanmaktadır.
Program kapsamında üst başlık olarak aşağıdaki aktiviteler gerçekleştirilecektir:
1.) Psikolojik travma nedir?
1.a.) Travma nasıl tanımlanır, nasıl yorumlanır ve yaşanılan travmanın adı nedir?
1.b.) Travmanın psikolojik ve psikosomatik belirtileri nelerdir?
2.) Toplumsal cinsiyet temelli şiddet ve buna bağlı oluşan psikosomatik ve psikolojik rahatsızlıklar ve bunların açığa çıkartılması ve bu alanda destek sunulan terapi yöntemlerine giriş.
2.a.) Aile içi şiddet ve bunların psikosomatik yansımaları. Terapi yöntemleri ve bunların saptanması.
2.b.) Çocuklarda görülen aile içi şiddet temelli psikolojik ve psikosomatik rahatsızlıklar ve bunları anlama, semptomları tanıma ve terapi yöntemlerine dair bilgilendirme.
3.) Savaş travmaları ve travmaların yol açtığı semptomları tanıma ve bunlara ilişkin terapi yöntemlerine giriş.
3.a.) Savaşın toplumsal cinsiyet temelli şiddet boyutları ve bu şiddetin yol açtığı travmalar.
4.) Göçmenlik ve göç temelli güvencesizlik bağlamında oluşan kaygı ve kaygı bozukluklarını tanıma, saptama ve bu alandaki terapi yöntemlerine giriş.
5.) 4-7-8 Egzersizi (veya Rahatlatıcı Nefes): Terapik nefes egzersizleri teknikleriyle panik atak, psikosomatik sağlık problemleri gibi anksiyete temelli bozukluklara yönelik çalışılacaktır.
6.) ‘Güvenli yer’ etkinliği: Anksiyete ve korku temelli fiksiyonlardan zihinde uzaklaşacak teknikler üzerinde çalışma.
7.) Travmanın etkilerini hafifletmek için destek kaynaklarını güçlendirmek, hangi destek kaynakları mevcut, bunlara nasıl ulaşılabilir ve bunları nasıl kullanabiliriz temelinde çalışma.
8.) İhtiyaç duyulması halinde ihtiyaç duyan kişiler ilgili mercilere yönlendirilecektir.
Amaç:
Grup seanslarının amacı bir yandan travma, semptom, psikosomatik ve psikolojik rahatsızlıklara toplumsal cinsiyet temelli bir yaklaşım geliştirerek bakmayı sağlamak, diğer yandan ise travma ve semptoma savaş ve göç konteksi üzerinden bakarak yaklaşmaktır.
Yöntem:
20-25 kişilik gruplar halinde katılımcılarla adı geçen başlıklar altında grup seansları düzenlenecektir.
Her seansta konu başlıkları altında kavramsal bir giriş yapılacak, ardından mesele örnekler üzerinden tartışılacak ve bu başlıklar altında kadınların kendilerine dair ve çevrelerinden yola çıkarak grup sohbetleri gerçekleştirilecektir.
Grup seanslarında saptanan, gözlemlenen travmalar karşısında katılımcıların aldığı tutum, savunma ve meseleyle mücadele etme mekanizmaları tartışılacaktır.
Kişisel ve kolektif destek ve yardımlaşma, terapi metotları değerlendirilecektir.
Grup seanslarında sorunu anlama, tanıma ve açığa çıkartacak tartışmaları açmak, üzeri örtülen, bastırılan şiddet ve travma biçimlerine dair farkındalık yaratmak, psikosomatik ve psikolojik rahatsızlıkların travmayla olan ilişkisinin anlaşılmasına dair metotları egzersizler yaparak aktarmak hedeflenmektedir.
Süre:
Her seans 6 saat sürecektir. 3 Mola verilecektir. (5 saat çalışma+1 saat mola)
Bölüm 1,5 saat: Psikolojik travma nedir sorusuna ve toplumsal cinsiyet temelli şiddete dayalı travma ve bu alanda destek sunan terapi yöntemlerine giriş.
15 dakikalık mola
Bölüm 1,5 saat: Savaş travmalarının yol açtığı semptomları tanıma ve bunlara ilişkin terapi yöntemlerine giriş. Göçmenlik ve göç temelli güvencesizlik bağlamında oluşan kaygı ve kaygı bozukluklarını tanıma, saptama ve bu alandaki terapi yöntemlerine giriş.
30 dakikalık mola
3.bölüm 45 dakika: 4-7-8 Egzersizi veya Rahatlatıcı Nefes Egzersizi.
4.bölüm 30 dakika: Travmanın etkilerini hafifletmek için kendi kendine destek kaynaklarını güçlendirme metodu üzerine çalışma.
15 dakikalık mola
5.bölüm 45 dakika: Güvenli yer etkinliği.
Program Kasım- Nisan 2018 tarihleri arasında Fatih’te HayatSür ‘Grow Together’ anne çocuk gelişim merkezinde gerçekleştirilecektir.
Kontak adresi: info@hayatsur.org